Niemand kijkt ernaar uit om zijn kind te onterven of als kind onterfd te worden. Toch krijgen wij regelmatig deze vraag.
Naast de gevoelsmatige aspecten moet u ook de juridische omkadering in overweging nemen.
Wanneer men niets regelt, zal elk kind een gelijk deel uit de nalatenschap ontvangen.
Er kan bijvoorbeeld ook gekozen worden om één kind minder toe te bedelen. Hoewel men daartoe strikt genomen niet verplicht is, kan men daarbij het best rekening houden met het reservataire deel van de kinderen. Het Belgisch erfrecht voorziet immers een bijzondere bescherming voor bepaalde personen, waaronder de kinderen, waarbij zij recht hebben op een minimumdeel van de nalatenschap. Zij noemen dat minimumdeel de ‘reserve’ of het ‘voorbehouden deel’.
Het reservataire deel waar de kinderen recht op hebben, bedraagt altijd de helft van de nalatenschap, ongeacht hoeveel kinderen men heeft. Wanneer men twee kinderen heeft, bedraagt het reservataire deel van elk van hen 1/4 van uw nalatenschap. Wanneer men drie kinderen heeft, bedraagt het 1/6 voor elk van hen.
Over de andere helft, het zogenaamde ‘beschikbare deel’ kan men vrij beschikken. Het is perfect mogelijk om aan één van de kinderen enkel het reservataire deel toe te kennen en het beschikbare deel toe te bedelen aan de andere kinderen. Voor het gedeelte dat boven het minimum erfdeel valt, kan men een kind dus onterven. Dat kan bijvoorbeeld door een testament op te stellen.
Stel: u heeft drie kinderen, X, Y en Z. U kan testamentair voorzien dat het beschikbare deel zal toekomen aan X en Y, en dat Z enkel zijn reservataire deel zal verkrijgen.
Mag men dan geen testament maken waarbij men hun kinderen volledig onterft of mag men dan niet alles wegschenken aan uw andere kinderen?
Jawel, je mag dat zeker en vast doen. Maar je moet ervan bewust zijn dat het onterfde kind zich daar na het overlijden tegen kan verzetten. Als een kind minder ontvangt dan zijn reservataire deel, dan kan het benadeelde kind zijn deel immers opeisen van de andere erfgenamen. Daartoe moet hij/zij een vordering tot inkorting instellen: met die procedure zullen de schenkingen of de legaten die de andere erfgenamen ontvingen, ingekort worden zodat het benadeelde kind zijn reservataire deel kan ontvangen. Voor alle duidelijkheid: het opeisen van het reservataire deel is een recht van het benadeelde kind, maar het is geen verplichting. Men kan dus niet met zekerheid weten of het kind al dan niet zal berusten in de situatie.
Een kind volledig onterven kan dus een vergiftigd geschenk zijn voor de andere erfgenamen, want zij komen na het overlijden mogelijk in een discussie terecht. Om te vermijden dat er bij overlijden een discussies ontstaat, kan het aangewezen zijn om een kind toch niet volledig te onterven, maar ervoor te zorgen dat het kind enkel zijn reservataire deel ontvangt.
Het valt in ieder geval aan te raden om dergelijke moeilijke situaties op voorhand grondig door te spreken met uw juridisch adviseur of uw notaris.
Bij verdere vragen over dit onderwerp, kan u steeds contact opnemen met uw contactpersoon of met de juridische dienst op het nummer +32 3 241 09 99.
Artikels zoals deze rechtstreeks in jouw mailbox ontvangen via de maandelijkse Next Gen nieuwsbrief? Schrijf je hieronder in: