Dat is een verschil waar heel wat misvattingen over bestaan. We zetten het op een rijtje voor u.
Bancaire volmacht
Een volmacht houdt geen eigendomsrecht of schenking in. Met een bancaire volmacht krijgt u enkel het recht om bepaalde bankverrichtingen op de rekening van uw partner uit te voeren, zoals beleggingsbeslissingen (‘ik verkoop aandeel X en koop aandeel Y’) of betalingen. Uw partner kan die volmacht steeds eenzijdig en zonder uw medeweten herroepen. Bij een overlijden eindigt de bancaire volmacht automatisch. Zolang uw partner de volmacht niet herroept, mag u bepaalde verrichtingen op de rekening van uw partner uitvoeren. Maar enkel het feit dat u een volmacht krijgt, betekent niet dat u eigendomsrechten krijgt over de tegoeden op de rekening van uw partner.
Bestuur bankrekening
Iedereen heeft het recht om zelf een bankrekening te openen zonder toestemming van de partner. Bent u gehuwd, dan moet uw echtgenoot daar enkel van op de hoogte worden gebracht. Om te bepalen wie de tegoeden op een bankrekening mag beheren, maakt het niet uit of u al dan niet gehuwd bent. Wanneer u alleen een rekening opent, beheert u de tegoeden op de rekening ook alleen, ongeacht uw huwelijksstelsel. Tegenover de bank kan enkel de titularis van de rekening verrichtingen uitvoeren op de rekening, samen met de personen die de titularis eventueel een volmacht heeft gegeven.
Wanneer een rekening werd geopend op naam van één partner, kan de andere partner geen verrichtingen uitoefenen op die rekening (tenzij met een volmacht). De andere partner heeft zelfs geen inzagerecht. De bank mag de andere partner dus niet zomaar rekeninguittreksels of inventarissen bezorgen. Als de andere partner vermoedt dat de rekening gebruikt wordt om geld te onttrekken aan het gemeenschappelijk vermogen, kan hij zich tot de rechter wenden.
Invloed van het huwelijksvermogensrecht
Als een rekening op de twee namen staat, behoren de tegoeden toe aan beide partners. Maar ook wanneer een rekening slechts op naam van één partner staat, kunnen de tegoeden op vermogensrechtelijk vlak soms ook toebehoren aan de andere partner. De cruciale vraag daarbij is of u gehuwd bent, en zo ja, onder welk huwelijksstelsel.
Niet de titulatuur van de rekening, maar wel het huwelijksvermogensrecht bepaalt namelijk het eigendomsrecht van bancaire tegoeden. Deze kwestie is vooral relevant voor gehuwden onder een wettelijk stelsel of een stelsel van algehele gemeenschap. Bent u wettelijk of feitelijk samenwonend, of bent u gehuwd onder een stelsel van zuivere scheiding van goederen? Dan is het meestal duidelijk dat het geld op uw bankrekening enkel van u is.
Voor gehuwden onder een wettelijk stelsel of een stelsel van algehele gemeenschap is het verhaal complexer. Als een echtgenoot alleen een rekening opent, beheert hij de tegoeden op de rekening ook alleen (samen met de personen die eventueel een volmacht hebben gekregen). Het feit dat een rekening slechts op naam van één echtgenoot staat, wil echter niet zeggen dat enkel die echtgenoot vermogensrechtelijke aanspraken kan laten gelden op de tegoeden op de rekening.
Bent u getrouwd met algehele gemeenschap van goederen, dan behoren alle goederen aan beide echtgenoten toe. Dat wil zeggen: zowel de tegoeden op gemeenschappelijke bankrekeningen als die op rekeningen op naam van één echtgenoot.
Bent u getrouwd onder een wettelijk stelsel (scheiding van goederen met gemeenschap van aanwinsten)? Dan behoren de tegoeden op alle rekeningen toe aan beide echtgenoten, tenzij een van de partners kan bewijzen dat de tegoeden deel uitmaken van het eigen vermogen dat hij al voor het huwelijk bezat of verkreeg via schenking of erfenis. Er geldt immers een vermoeden van gemeenschappelijkheid. Wie gehuwd is zonder huwelijkscontract, valt automatisch onder het wettelijk stelsel.
Overlijden
Dat is de reden dat bij een overlijden van een gehuwde niet alleen de rekeningen van de overledene worden geblokkeerd, maar ook die van de echtgenoot. Dus wanneer uw echtgenoot overlijdt, worden óók de rekeningen die op uw uitsluitende naam staan geblokkeerd. Als u gehuwd was onder het stelsel van zuivere scheiding van goederen, kunnen de rekeningen die alleen op uw naam stonden versneld worden vrijgegeven zodra het huwelijksstelsel wordt aangetoond (bijvoorbeeld via een brief van de notaris). Rekeningen die enkel op naam van de wettelijk of feitelijk samenwonende partner van de overledene staan, worden niet geblokkeerd.
“Niet de titulatuur van de rekening, maar wel het huwelijksvermogensrecht bepaalt het eigendomsrecht van bancaire tegoeden.”
Conclusie
Er is een belangrijk verschil tussen een rekening op naam van uw partner waar u een volmacht op heeft en een rekening op beide namen. Niet de titulatuur van de rekening, maar wel uw huwelijkscontract bepaalt het eigendomsstatuut van de tegoeden op de bankrekeningen. De titulatuur van de rekening bepaalt wie verrichtingen mag uitvoeren op een rekening. Een bancaire volmacht geeft u geen eigendomsrechten op een rekening en kan steeds eenzijdig herroepen worden.