Een van de centrale thema’s in de financiële wereld gedurende vele jaren was de dalende rente. In de nasleep van de oliecrisissen van de jaren ’70 en de hoge inflatie die ze veroorzaakten, voerden centrale banken in het begin van de jaren ’80 drastische renteverhogingen door om de te hoge inflatie naar beneden te krijgen. Een sleutelrol lag daarin bij de toenmalige voorzitter van de
Amerikaanse centrale bank, Paul Volcker. Hij was vastberaden om de inflatie opnieuw onder controle te brengen en zou de rente optrekken tot het niveau dat nodig was om dat doel te bereiken. Volcker verhoogde de kortetermijnrente in 1980 zelfs tot een record van 20%, en stortte zo de economie in een recessie. Maar, de hoge inflatie was daarmee wel verdwenen.
Sinds die piek in 1980 hebben we in de westerse wereld een periode van maar liefst vier decennia gekend van relatief lage inflatie en geleidelijk dalende rentevoeten. De afgelopen jaren mondde die beweging uiteindelijk uit in een periode van ongeziene negatieve rentevoeten. Het is in die periode dat het acroniem TINA (There Is No Alternative) in de financiële wereld opgang maakte. De rentevoeten waren zo laag, of zelfs negatief, waardoor obligaties niets opbrachten en er voor beleggers geen alternatieven waren voor aandelen. De aandelenmarkten floreerden daardoor de voorbije jaren en de waarderingen van aandelen liepen op. De stijgende inflatie die ontstond als gevolg van de coronacrisis, en nog verergerd werd door de oorlog in Oekraïne en zijn effecten op de energieprijzen, maken nu een einde aan dat tijdperk. Centrale banken verhogen nu hun rentevoeten om de hoge inflatie aan te pakken, en de voorbije maand zagen we forse ingrepen van verschillende landen. De boodschap die de centrale bankiers meegeven, is ook dat ze niet zullen stoppen met het optrekken van de rente alvorens de inflatie opnieuw onder controle is, wat herinneringen aan Volcker oproept.
De hoge rentevoeten van veertig jaar geleden zien we echter niet snel terugkomen, maar het tijdperk van dalende rente lijkt nu wel voorbij. Dat besef groeit in de markt en dat zagen we in september duidelijk in de aandelenmarkten bij de rentegevoelige aandelen. GVV’s, de beursgenoteerde vastgoedvennootschappen, werden de voorbije jaren gezien als een alternatief voor obligaties vanwege hun stabiele huurinkomsten en zeker dividend. De lage rente maakte dat beleggers bereid waren om een alsmaar hogere prijs te betalen voor die aandelen, omdat zelfs aan een grote premie op hun intrinsieke waarde het dividendrendement nog altijd groter was dan het rendement dat ze konden krijgen op een kwaliteitsobligatie. In september stegen de rentevoeten in Europa en de VS verder door, waardoor obligaties nu stilaan opnieuw een rendement bieden dat hoger is dan dat van de GVV’s. Het is dan ook niet verwonderlijk dat die aandelen in september de hardste klappen kregen, en de premies die beleggers bereid waren te betalen, in sneltempo aan het wegsmelten zijn. TINA heeft ondertussen aangekondigd dat ze op pensioen gaat.