Dat is een vraag die regelmatig opduikt. Het onterven van een kind is een ingrijpende beslissing waarbij u niet over een nacht ijs moet gaan.
Naast de gevoelsmatige aspecten moet u ook de juridische omkadering in overweging nemen.
Wanneer u niets regelt, zal elk van uw kinderen een gelijk deel uit uw nalatenschap ontvangen.
U kan er echter bijvoorbeeld ook voor kiezen om één kind minder toe te bedelen. Hoewel u daartoe strikt genomen niet verplicht bent, kan u daarbij het best rekening houden met het reservataire deel van uw kinderen. Het Belgisch erfrecht voorziet immers een bijzondere bescherming voor bepaalde personen, waaronder uw kinderen, waarbij zij recht hebben op een minimumdeel van uw nalatenschap. Zij noemen dat minimumdeel de ‘reserve’ of het ‘voorbehouden deel’.
Het reservataire deel waar uw kinderen recht op hebben, bedraagt altijd de helft van uw nalatenschap, ongeacht hoeveel kinderen u heeft. Wanneer u twee kinderen heeft, bedraagt het reservataire deel van elk van hen 1/4 van uw nalatenschap. Wanneer u drie kinderen heeft, bedraagt het 1/6 voor elk van hen.
Over de andere helft, het zogenaamde ‘beschikbare deel’ kan u vrij beschikken. Niets belet u om aan een van uw kinderen enkel het reservataire deel toe te kennen en het beschikbare deel toe te bedelen aan uw andere kinderen. Voor het gedeelte dat boven het minimum erfdeel valt, kan u uw kind dus onterven. Dat kan u bijvoorbeeld doen in een testament.
Stel: u heeft drie kinderen, X, Y en Z. U kan testamentair voorzien dat het beschikbare deel zal toekomen aan X en Y, en dat Z enkel zijn reservataire deel zal verkrijgen.
Mag u dan geen testament maken waarbij u uw kind volledig onterft of mag u dan niet alles wegschenken aan uw andere kinderen?
Jawel, u mag dat zeker en vast doen. Maar u moet zich ervan bewust zijn dat het onterfde kind zich daar na uw overlijden tegen kan verzetten. Als een kind minder ontvangt dan zijn reservataire deel, dan kan het benadeelde kind zijn deel immers opeisen van de andere erfgenamen. Daartoe moet hij een vordering tot inkorting instellen: met die procedure zullen de schenkingen of de legaten die de andere erfgenamen ontvingen, ingekort worden zodat het benadeelde kind zijn reservataire deel kan ontvangen. Voor alle duidelijkheid: het opeisen van het reservataire deel is een recht van het benadeelde kind, maar het is geen verplichting. U kan dus niet met zekerheid weten of uw kind al dan niet zal berusten in de situatie.
Uw kind volledig onterven kan dus een vergiftigd geschenk zijn voor de andere erfgenamen, want zij komen na uw overlijden mogelijk in een discussie terecht. Om te vermijden dat er na uw dood al te grote discussies ontstaan, kan het aangewezen zijn om uw kind toch niet volledig te onterven, maar ervoor te zorgen dat het kind enkel zijn reservataire deel ontvangt.
Het valt in ieder geval aan te raden om dergelijke moeilijke situaties op voorhand grondig door te spreken met uw juridisch adviseur of uw notaris.
Bij verdere vragen over dit onderwerp, kan u steeds contact opnemen met uw contactpersoon of met de juridische dienst op het nummer +32 3 241 09 99.
blogpost over Fiscaal-Juridisch
