Dit is een samenvatting van de conclusies uit de studie. De volledige studie is te raadplegen via
https://www.dierickxleys.be/nl/studies/novo-nordisk.
Vanuit investeringsstandpunt is de kernvraag bij de analyse van elk bedrijf of het bedrijf in kwestie meer winst zal maken in de toekomst dan vandaag. De redenen voor die verwachte winstgroei kunnen divers zijn. Zo kan een bedrijf nieuwe innovatieve producten ontwikkelen, nieuwe geografische afzetmarkten aanboren of misschien bezit de onderneming een sterk merk, waardoor zijn producten zeer gewild zijn bij consumenten.
Bepaalde ondernemingen zien hun afzetmarkt echter vrijwel automatisch toenemen door wereldwijde demografische ontwikkelingen. Het Deense Novo Nordisk is een bedrijf dat onrechtstreeks een begunstigde is van de wereldwijde obesitas-epidemie die de afgelopen decennia voornamelijk in de ontwikkelde landen lelijk huishoudt.
De gegevens in dit artikel wijzen op een toekomstige demografische evolutie die een sterke rugwind zal blijven bieden voor het bedrijf in de komende tientallen jaren.
De demografische evolutie vanuit historisch perspectief
Ondanks de bewogen geschiedenis van de mensheid met vele periodes van ontberingen en hoge aantallen van populatiesterfte door oorlogen, pandemieën en natuurrampen allerhande is de algemene groei van de bevolking op de planeet op zijn minst spectaculair te noemen.
Over de laatste 12.000 jaar is de wereldpopulatie met een waanzinnige factor 1860 toegenomen. Bestond de wereldwijde bevolking in 10.000 voor Christus nog uit grosso modo 4 miljoen mensen, dan is dat aantal toegenomen tot net geen 8 miljard in 2022. Wat bovendien opvalt is dat het gros van de stijging plaatsvond in de afgelopen 300 jaar. Kende de wereldwijde bevolking nog een populatie van 600 miljoen mensen in 1700 dan was dat aangegroeid tot achtereenvolgens 990 miljoen in 1800, 1,65 miljard in 1900 en 6 miljard in 1999.
Globale populatiegroei (10.000 V. Chr -2022)
Bron: Ourworldindata.org
Laat-20ste eeuw: groei van wereldwijde obesitascijfers
Ondanks het feit dat het begin van de 20ste eeuw gekenmerkt werd door verschillende disruptieve gebeurtenissen (wereldoorlogen, pandemieën en hongersnoden) bleven de langetermijn-determinanten van de populatiegroei intact.
"De populatie verdrievoudigde in de 20ste eeuw, de grootste bevolkingstoename in de geschiedenis van de mensheid."
Verschillende zaken zoals de verdere uitbouw van sociale zekerheidssystemen in de meeste westerse landen, de gemiddelde groei op vlak van welvaart en stimulansen op vlak van fiscaal beleid voor gezinnen stuwden de bevolkingsgroei in de tweede helft van de 20ste eeuw. Ook de ontluikende economische groei in opkomende industrielanden zoals India en China, na lange periodes van politieke en socio-economische instabiliteit, waren kernelementen in die evolutie.
Rond het midden van de vorige eeuw was overgewicht (en obesitas) een relatief weinig voorkomend gegeven. Sinds de jaren ’70 is het gedeelte van de populatie dat te maken krijgt met overgewicht, echter stelselmatig toegenomen. In de Verenigde Staten bijvoorbeeld beantwoordt ongeveer 70 procent van de populatie aan de officiële definitie van overgewicht (= BMI >25). Mensen worden als ‘obees’ gedefinieerd bij een body mass index (BMI) hoger dan 30. Wat bovendien opvalt is dat, hoewel dat in eerste instantie een hoofdzakelijk westers fenomeen betrof, we in de onderstaande cijfers duidelijk zien dat dezelfde trend zich nu ook in de zogenoemde ontwikkelingslanden begint door te zetten.
Welke oorzaken liggen aan de basis van de groei van de wereldwijde obesitascijfers?
Wetenschappelijk onderzoek wijst verschillende oorzaken aan voor de groei van de obesitascijfers, zowel in arme als rijke landen. In eerste instantie wijzen wetenschappers op het gewijzigde voedingspatroon in nagenoeg alle landen ter wereld van simpele traditionele verse maaltijden naar bewerkte voedingsmiddelen, die meer vetten en suikers bevatten. (1) Ten tweede heeft er ook een verschuiving plaatsgevonden in de manier waarop we bewegen met minder fysieke activiteit en meer gebruik makend van gemotoriseerde voertuigen. Ten derde is er ook de stijgende urbanisatiegraad, met een verschuiving in de meeste ontwikkelde economieën van voornamelijk landbouw en industriële productie richting een diensteneconomie. Dat had tot gevolg dat een groter gedeelte van de jobs eerder sedentair werden in plaats van fysiek. (2)
(1) Barry Popkin et al., “Understanding the Nutrition Transition: Measuring Rapid Dietary Changes in Transition Countries,” Public Health Nutrition 5, no. 6 (2002): 947-53.
(2) Stephen Leeder et al, “A Race Against Time: The Challenge of Cardiovascular Disease in the Developing World” (New York: Columbia University Earth Institute, 2005), accessed at www.earth.columbia.edu, on Oct. 18, 2005.
De toekomstige evolutie
De projecties die gereputeerde instellingen als de OESO of de WHO hebben gepubliceerd met betrekking tot de groeiende obesitasdata, doen alarmbellen afgaan bij overheden en wetenschappers wereldwijd. Zowat in alle westerse landen en alle geografische regio’s van de wereld zien we een verdere verwachte toename van het aantal mensen met obesitas. Bovendien denken we dat de onderliggende mechanismen van die trend moeilijk af te remmen zijn. En het zal nog moeilijker zijn om die significant om te keren. Zeker wanneer grote industrieën als China en India verder transformeren richting een diensteneconomie met bijhorende stijgende urbanisatiegraad. De toenemende welvaart van de middenklasse in die landen zal vervolgens ook leiden tot meer consumptie, wat bovenstaande trend verder zal versterken.
Projected rates of obesity
Bron: OECD analysis of national health survey data
De causale link tussen obesitas en diabetes
Kort samengevat is diabetes een metabolische ziekte waarbij het lichaam niet voldoende insuline aanmaakt om het suikergehalte in het bloed correct te reguleren. De ziekte wordt traditioneel opgedeeld in 2 grote typen.
Type 1-diabetes is in essentie een auto-immuunziekte waarbij de lichaamseigen cellen die insuline produceren, vernietigd worden door het eigen lichaam. De (voorlopig) enige remedie daartoe is het levenslange gebruik van insulinemedicatie. Ongeveer 10 procent van alle diabetici valt onder type 1.
Type 2-diabetes daarentegen ontwikkelt zich in de meeste gevallen in de loop van de jaren. Het lichaam stopt met het produceren van voldoende insuline of wordt resistent ten opzichte van de eigen geproduceerde insuline. Enkel type 2-diabetes is direct causaal gelieerd aan overgewicht en obesitas.
Ongeveer 90 procent van alle diabetici valt onder deze categorie en vereist levenslange medicatie als de levensstijl niet drastisch aangepast wordt.(3)
(3) Public Health England. Adult Obesity and type 2 diabetes. Gatineau Mary, Hancock Caroline, Holman Naomi, Outhwaite Helen, Oldridge Lorraine, Christie Anna and Ells Louisa, p.6
Ook andere elementen zoals ouderdom of erfelijkheid kunnen deeloorzaken zijn voor de ontwikkeling van type-2 diabetes.
Een onderbelicht aspect is dat diabetes op zich niet dodelijk is, maar het verhoogt de kans op andere aandoeningen zoals hartfalen (+74 %) of amputaties van ledematen (+337 %) of andere cardiovasculaire ziekten. Mede daardoor zal er altijd een onderrapportering zijn van doodsoorzaken die direct gerelateerd kunnen worden aan diabetes.
De investeringsopportuniteit
Aan de hand van bovenstaande gegevens hebben we getracht om een beeld te schetsen van de huidige situatie met betrekking tot bevolkingsgroei en obesitas op globale schaal. De resultaten van elke geciteerde bron zijn duidelijk: er is een significante toename aan de gang van mensen die lijden aan overgewicht en obesitas, in elke leeftijdscategorie en op alarmerende schaal. De onderliggende oorzaken van die tendens zijn in onze opinie duurzaam en zullen in de komende jaren nog verder versterken.
Aangezien diabetes behandelbaar is met medicatie, is ons uitgangspunt dat dat een opportuniteit vormt voor bedrijven die in dat veld actief zijn en de nodige loyaliteit met betrekking tot hun medicijnen/producten kunnen genereren.
Bovendien kunnen we er van uitgaan dat de dominante spelers op dat vlak de komende jaren hun aantal patiënten nagenoeg automatisch zullen zien toenemen daar de globale bevolkingsgroei automatisch zal leiden tot meer type 1-diabetespatiënten. Anderzijds zal ook het aantal type 2-diabetespatiënten toenemen door de onderliggende groei van de wereldwijde populatie van mensen met overgewicht.
Hoewel we in de selectie van Dierickx Leys meerdere bedrijven hebben die al dan niet rechtstreeks van
bovenstaande trends zullen kunnen meegenieten, lichten we in dit artikel kort het Deense Novo Nordisk toe. We denken dat het bedrijf een enorm dominante positie heeft op het vlak van productie en distributie van insuline, een middel dat diabetici helpt om het suikergehalte in hun bloed onder controle te krijgen. Bovendien zijn we zeer positief over de nieuwste generatie insulineproducten (GLP-1) die de levenskwaliteit van patiënten wereldwijd sterk zal verhogen aangezien sommige type 2-diabetici wekelijks slechts 1 dosis nodig hebben. Daarnaast lanceerde Novo Nordisk met ‘wegovy’ een nieuw middel tegen zwaarlijvigheid. Het product is dermate populair dat de productie de vraag op dit moment niet kan volgen.
Conclusie
Een gunstige demografische trend gekoppeld aan competitieve voordelen creëren voor bedrijven zoals het Deense Novo Nordisk een ideale cocktail voor langetermijnwinstgroei.
Zoals altijd is het opletten voor (te) simplistische conclusies. Niet elke demografische trend leidt tot een goede belegging. Bedrijven zijn zich namelijk ook bewust van de sterkste demografische evoluties.
Daardoor kan een hoge mate van overinvesteringen vanuit verschillende bedrijven in dezelfde sector
uiteindelijk leiden tot waardedestructie voor alle spelers in de sector. Als belegger moet u altijd de onderliggende demografische evolutie koppelen aan andere fundamentele kernparameters van het bedrijf.
Meer weten? De volledige studie van Novo Nordisk kan u lezen op dierickxleys.be/nl/studies/novo-nordisk.
Reacties (1)